تحقیقات جدید نشان میدهد پشههای نر ممکن است در شرایط خاصی به اندازهی پشههای ماده، تشنه به خون باشند. نتایج تحقیقات، این تصور قدیمی را که فقط پشههای ماده نیش میزنند، خون مینوشند و بیماریها را پخش میکنند، درحالیکه پشههای نر شهد مینوشند، تغییر میدهد.
محققان در مطالعهای که ۸ اکتبر در پایگاه داده بایوآرکایو منتشر شد، نشان دادند که پشههای نر کاملاً بیضرر نیستند و ممکن است نقش کوچکی در گسترش بیماری داشته باشند. پشههای نر انسفالیت غربی (Culex tarsalis) و پشهی تب زرد (Aedes aegypti) که معمولاً به خون بیعلاقه هستند، وقتی رطوبت کم است و نمیتوانند قند دریافت کنند، برای تامین وعدههای غذایی به سراغ نوشیدن خون میروند.
پشههای نری که تشنه بودند به نوشیدن خون تمایل داشتند
به گزارش ساینسنیوز، جیسون راسگون، پژوهشگر حشرهشناسی در دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، متوجه شد که وقتی محققان رطوبت را کاهش میدهند و وعدههای معمول غذایی شهد را از دسترس پشه خارج میکنند، برخی از پشههای نر گاهی از طریق یک غشای مصنوعی نازک از خون تغذیه میکنند.
راسگون میخواست بداند آیا پشههای نر شهدنخورده و تشنه سعی میکنند از فردی خون بگیرند یا خیر؛ بنابراین دست خود را در قفسهای حاوی پشههای نر گذاشت. نرهای هیدراته عمدتاً او را نادیده میگرفتند، اما نرهای دچار کمآبی روی دست فرود میآمدند و پوست او را بررسی میکردند. حتی یک پشهی نر او را گاز گرفت. راسگون میگوید: «[پشهای که سعی کرد مرا نیش بزند] به سختی وارد اولین لایهی پوست شد. من شوکه شده بودم [و] انتظار نداشتم این اتفاق بیفتد.»
بخشهای لولهایشکل و بلند دهان پشههای نر توانایی سوراخکردن عمیق برای خونگیری را ندارد. اما خراش روی دست راسگون که توسط جیجی، گربهی او ایجاد شده بود، به وی اجازه داد تا آزمایش کند که آیا نرها میتوانند خون را از راه دیگری دریافت کنند یا خیر. نتیجه مطابق انتظار بود: پشههای نر دچار کمآبی از زخم باز جرعهجرعه خون مینوشیدند.
بیشتر بخوانید
در آزمایشی دیگر، پشههای نر تب زرد که به طور ژنتیکی مهندسی شده بودند تا نتوانند رطوبت را حس کنند، در مواقعی که رطوبت کم بود، به دفعات بیشتر به سراغ تغذیه از خون نمیرفتند. این یافتهها نشان میدهد که پشههای نر ممکن است برای رفع تشنگی خود به دنبال خون باشند.
مطالعهای قبلی نشان داد که خون برای پشههای خانگی جنوبی نر (Culex quinquefasciatus) سمی است و دانشمندان فکر میکردند همهی پشههای نر توانایی هضم خون را ندارند. اما در آزمایش راسگون، پشههای کولکس تارسالیس نر که با خون تغذیه میشدند، به اندازه پشههایی که خون دریافت نمیکردند و حتی کمی بیشتر، عمر کردند.
پشهی تب زرد همانطور که از نامش پیداست در طبیعت ناقل اصلی بیماری تب زرد است؛ اما همچنین میتواند زیکا، چیکونگونیا و دنگی را گسترش دهد؛ در حالی که پشهی کولکس تارسالیس ماده میتواند ناقل ویروس نیل غربی، آنسفالیت سنت لوئیس و بیماریهای مرتبط باشد. محققان دریافتند پشههای کولکس تارتالیس نر ممکن است به ویروس نیل غربی آلوده شوند و مانند پشههای ماده در بزاق خود ویروس عفونی تولید کنند.
راسگون شک دارد که نرها ناقل مهم بیماری باشند، اما دانشمندان باید در مورد این ایده که پشههای نر خون نمیخورند، تجدیدنظر کنند و دریابند آیا در موارد نادر، نرها میتوانند ویروسها را پخش کنند یا خیر.